De voordelen van algemene voorwaarden
Veel bedrijven gebruiken algemene voorwaarden. Dat is erg verstandig. Aan algemene voorwaarden zitten grote voordelen vast. Zo hoeft u niet iedere keer opnieuw te gaan onderhandelen over standaardvoorwaarden die onderdeel moeten zijn van al uw overeenkomsten.
Ook blijkt vaak dat algemene voorwaarden gemakkelijk worden geaccepteerd door de tegenpartij, terwijl ze in principe net zo verbindend zijn als voorwaarden in een “normale” overeenkomst. Dat komt doordat algemene voorwaarden vaak niet worden gelezen. Voor de verbindendheid maakt dat niets uit, mits de algemene voorwaarden maar op de juiste wijze worden gebruikt.
Algemene voorwaarden moeten op de juiste wijze worden gebruikt
Van groot belang is dat de algemene voorwaarden op de juiste wijze worden gebruikt, willen ze van toepassing zijn. Kort gezegd moet er op de juiste wijze naar worden verwezen en moeten ze vóór of bij het sluiten aan de wederpartij zijn verstrekt. Het simpelweg verwijzen op een factuur of op de bedrijfswebsite naar algemene voorwaarden is vaak onvoldoende en kan ertoe leiden dat ze niet van toepassing zijn.
Helaas komt dit nog bij de vleet voor. Als algemene voorwaarden niet van toepassing zijn, kan dat in bepaalde gevallen voor veel ellende zorgen. Denk bijvoorbeeld aan de situatie dat bij de uitvoering van de overeenkomst, of levering van een product, schade wordt veroorzaakt.
In de meeste algemene voorwaarden staat een schadebeperkingsclausule. Als de algemene voorwaarden en daarmee die clausule niet van toepassing blijken te zijn, kunt u zomaar ineens voor de volledige schade aansprakelijk worden. Afhankelijk van de soort overeenkomst of het soort product, kan dat in een gegeven geval in de papieren lopen. Indien de schade erg hoog is en aansprakelijkheid bestaat kan u dat zelfs de das omdoen!
Wat als uw klant zelf ook verwijst naar algemene voorwaarden?
Als uw klant zelf ook algemene voorwaarden gebruikt, komt de vraag aan de orde welke van toepassing zijn. Die van u of die van uw klant?
Nu zult u denken, wat maakt dat uit? Dat kan echter wel degelijk uitmaken als bepalingen in de algemene voorwaarden in strijd zijn met elkaar.
Stel dat u in uw algemene voorwaarden opneemt dat u uw prijzen mag verhogen als uw bedrijfskosten stijgen, terwijl uw klant in zijn algemene voorwaarden opneemt dat prijzen van toeleveranciers altijd vast zijn en niet kunnen worden gewijzigd. Dan ontstaat er al een probleem, want mogen de prijzen nu wel of niet worden verhoogd?!
De Nederlandse wet geeft een belangrijke spelregel als beide partijen algemene voorwaarden gebruiken. Die zegt dat aan de tweede verwijzing naar algemene voorwaarden geen werking toekomt, als daarbij niet de toepasselijkheid van de algemene voorwaarden van de andere partij uitdrukkelijk wordt verworpen. Dit wordt ook wel de “first shot rule” genoemd.
“Uitdrukkelijk” wil zeggen dat heel duidelijk moet worden vermeld dat de algemene voorwaarden van de andere partij niet worden geaccepteerd en dat alleen de eigen algemene voorwaarden van toepassing zijn. Het alleen verwijzen naar de eigen algemene voorwaarden is dus onvoldoende. De verwerping van de algemene voorwaarden van de andere partij moet die andere partij als het ware niet kunnen zijn ontgaan.
Als de andere partij vervolgens niet zou willen dat de algemene voorwaarden van u van toepassing zijn, dan zou die partij de toepasselijkheid daarvan weer direct en uitdrukkelijk moeten verwerpen.
Zaken doen met buitenlandse partijen
Overigens kunnen er nog bijzondere haken en ogen vastzitten aan een overeenkomst met een buitenlandse partij. Dan komt de vraag aan de orde welk recht, dus Nederlands of het recht van een andere staat, op de overeenkomst van toepassing is en daarmee ook hoe het zit als beide partijen verwijzen naar hun eigen algemene voorwaarden.
De regel die ik hiervoor heb beschreven is een regel uit Nederlands recht. Maar als op een overeenkomst bijvoorbeeld het recht van Engeland of van Duitsland van toepassing blijkt te zijn, is maar geheel de vraag hoe het dan uitpakt als beide partijen naar hun eigen algemene voorwaarden verwijzen.
Engeland hanteert de “last shot regel”. Duitsland hanteert de “knock out regel”, dat wil zeggen dat beide algemene voorwaarden van toepassing zijn behalve als ze met elkaar in strijd zijn.
Hulp nodig?
Hebt u vragen over toepasselijkheid van algemene voorwaarden, wilt u uw algemene voorwaarden laten beoordelen of wilt u algemene voorwaarden voor uw bedrijf laten opstellen, neem dan contact op met Boudewijn Advocatuur.
Boudewijn van Orsouw